Ngành năng lượng Việt Nam: Bỏ độc quyền, cởi trói cho tư nhân tham gia

Phát biểu khai mạc tại Diễn đàn cấp cao về năng lượng Việt Nam 2020 ở Hà Nội sáng nay, 22/7, ông Nguyễn Văn Bình, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho biết, thời gian qua, ngành năng lượng nói chung và ngành điện lực nói riêng đã có bước phát triển nhanh, tương đối đồng bộ trong tất cả các phân ngành, lĩnh vực năng lượng.

Đồng thời, bám sát định hướng và hoàn thành cơ bản các mục tiêu cụ thể đề ra.

“Ngành năng lượng trở thành ngành kinh tế năng động, đóng góp rất quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh tại nhiều địa phương và đất nước”, ông Bình đánh giá.  

Tuy vậy, Trưởng ban Kinh tế Trung ương cũng chỉ rõ nhiều hạn chế, yếu kém. “Mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia còn nhiều thách thức; các nguồn cung trong nước không đủ đáp ứng yêu cầu, phải nhập khẩu năng lượng ngày càng lớn; nhiều dự án điện bị chậm so với quy hoạch, kế hoạch; một số chỉ tiêu bảo đảm an ninh năng lượng đang biến động theo chiều hướng bất lợi”, ông Bình nói.

Cũng theo Trưởng ban Kinh tế Trung ương, công tác quản lý, khai thác nguồn tài nguyên năng lượng còn nhiều hạn chế. Hiệu quả khai thác, sử dụng năng lượng còn thấp.

Cùng với đó là thị trường năng lượng cạnh tranh phát triển chưa đồng bộ, thiếu liên thông giữa các phân ngành, giữa phát điện với truyền tải điện; độc quyền Nhà nước còn cao; chính sách giá năng lượng còn bất cập, chưa hoàn toàn phù hợp với cơ chế thị trường, chưa tách bạch với chính sách an sinh xã hội.

Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình thăm quan một số gian hàng về năng lượng bên lề Diễn đàn cấp cao về năng lượng Việt Nam 2020. Ảnh: Việt Linh

Trên cơ sở đề án tổng kết, Ban Kinh tế Trung ương đã tham mưu Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 55-NQ/TW, ngày 11/2/2020 về “Định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Theo ông Bình, sau khi được ban hành, với những quan điểm mới, mạnh mẽ và đột phá về phát triển năng lượng quốc gia, Nghị quyết 55 đã nhận được nhiều đánh giá tích cực từ các tổ chức và cộng đồng doanh nghiệp cả trong nước và quốc tế; tạo sự hưởng ứng và đồng thuận mạnh mẽ trong toàn hệ thống chính trị.

Tại phiên toàn thể vào buổi sáng hôm nay, Trưởng ban Kinh tế Trung ương đề nghị các đại biểu tập trung xác định rõ các nhiệm vụ trong từng giai đoạn để cụ thể hóa chủ trương lãnh đạo của Đảng nêu tại Nghị quyết 55.

Từ đó, đưa ra những kiến nghị, đề xuất cụ thể để sớm hoàn thiện thể chế cho phát triển ngành năng lượng theo tinh thần của Nghị quyết, nhất là về xây dựng thị trường năng lượng cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả.

Cũng như các cơ chế, chính sách đột phá cho chuyển dịch năng lượng thành công từ chủ yếu là năng lượng hóa thạch sang năng lượng sạch, năng lượng mới và năng lượng tái tạo; cơ chế tạo thuận lợi cho huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển năng lượng quốc gia; vấn đề công nghệ và sử dụng tiết kiệm năng lượng...

Đáng chú ý, Trưởng ban Kinh tế Trung ương cho rằng, cần tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư phát triển năng lượng, kể cả trong lĩnh vực truyền tải điện; xử lý những vướng mắc, khó khăn cho các dự án năng lượng có quy mô lớn theo quan điểm, chủ trương của Đảng nêu tại Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị…

“Làm rõ các kinh nghiệm quốc tế về mô hình, cơ chế, chính sách, về các giải pháp công nghệ đột phá trong phát triển năng lượng, nhất là trong chuyển dịch năng lượng gắn với phát triển bền vững”, ông Bình đề nghị.

Một vấn đề khác cũng được lãnh đạo Ban Kinh tế Trung ương đưa ra cho các đại biểu nghiên cứu là đánh giá, làm rõ sự phối hợp giữa các bộ, ngành, giữa Trung ương và địa phương; mối quan hệ hữu cơ, tác động đến các đối tượng chịu tác động của chính sách từ nhà nước – doanh nghiệp – người dân – các tổ chức xã hội, nghề nghiệp trong quá trình phát triển năng lượng đất nước. Từ đó đề xuất hoàn thiện các cơ chế, chính sách.

Tuấn Nguyễn- Việt Linh- TPO